ره رو

شب ظلمت و بیابان به کجا توان رسیدن . . . . . مگر آنکه شمع رویش به رهم چراغ دارد

ره رو

شب ظلمت و بیابان به کجا توان رسیدن . . . . . مگر آنکه شمع رویش به رهم چراغ دارد

ره رو

اگر انس و جن جز برای عبادت خلق نشده اند و اگر علی علیه السلام که «صراط مستقیم» است، تنها "راه" رسیدن به این هدف متعالی است، پـس کـامـل شدن در این عصـر ، جـز بـا تـمـسک به ولیّ الله الأعظم (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) امکانپذیر نیست.
و حـال که از او چـونـان خـورشـیـد پـشت ابـر بـایـد بـهـره بـبـریم ، تـنـها "راه" جاودانه گی ، طی کردن مسـیـر «ولایت» است که نائبانش آنرا روشن کرده اند.

۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «ملاصدرا» ثبت شده است

 

✍️  صدرالمتألّهین شیرازی (ملاصدرا)  -رضوان‌الله‌علیه- :

در وجود انسان، لطیفه‌ای ملکوتی هست که از سنخ حقایق ربّانی است و سرّی از اسرار الهی می‌باشد. خلقتِ این لطیفه‌ی ربّانی بگونه‌ایست که قابلیّت شناخت حقیقتِ موجودات را دارد؛ البته مشروط بر آنکه هیچ حجابی از حجاب‌های ممکن، میان انسان و آن حقایق حائل نباشد؛ که بزرگ‌ترینِ حجاب‌ها، اینست که انسان به‌واسطه‌ی صورت‌های موهومِ ذهنی‌اش از مشغول‌شدن به حق‌تعالی منصرف شود...

چنانکه صاحبِ شریعت حضرت مصطفی (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) چنین فرموده: «اگر شیاطین پیوسته دوروبَر قلوبِ بنی‌آدم در طواف نبودند، قطعاً انسان‌ها می‌توانستند بر ملکوت آسمان نظر کنند.» و اشاره‌ی حضرتش که در پاسخ به سؤال «یا رسول‌الله، بر روی زمین، خدا را کجا بیابیم؟» فرمودند «در قلوبِ بندگانِ اهل‌ایمانش» نیز، به همین مطلب است. و همچنین است حدیث قدسیِ منقول از حق-جلّ‌وعلا- «نه آسمان و نه زمین، هیچ‌کدام گنجایش مرا ندارند؛ اما قلبِ بندگانِ من که اهل وَرَع هستند، گنجایش مرا و یارای به آغوش کشیدنِ مرا دارند

بنابراین اگر قلب انسان از بندِ موانع درونی و بیرونی رها شود، حقیقتِ جهانِ مُلک و ملکوت و تمام هستی آنچنانکه حقیقتاً هست، در او تجلّی خواهد کرد و در این هنگام، تمام مراتب هستی را به‌گونه‌ی بالفعل می‌یابد. پس در نهایت انسان بدانجا میرسد که ذاتِ خودش را بهشتی می‌یابد که وسعتِ آن، به قدر آسمان‌ها و زمین است!...

البته مملکتِ وجودِ عارفان الهی از این هم وسیع‌تر و بزرگ‌تر است!... چرا که آن قبلی صرفاً از جهان ناسوت بود و این یکی از جهان ملکوت. و اکنون عارفِ کامل در کسی فانی شده است که جهان در پیشگاه او به قدر ارزنی هم نیست....

 

📖 شواهد الرّبوبیّة ؛ اشراق ثامن از شاهد ثالث از مَشهد اول.

 

ملااحمدی
۰۴ خرداد ۰۰ ، ۱۱:۲۸

نکته ی مهمی که خیلی مورد غفلت واقع شده است، اینست که درک ِ قسمتی از مسائل حکمت متعالیه برای کثیری از مشتغلین به علوم و معارف، از سخت ترین کارها است و از این هم مشکل تر، فهم آیات و روایات وارده در اصول عقائد و معارف است؛ که اوحدیّ [1] از مردم در هر عصری از اعصار توفیق فهم معارف حقه را می یابند. و کسانی که تسلط تامّ به مباحث مهمه ی الهیات ندارند و پیچیدگی های مبانی اعتقادی برای آنها حلّ نشده است، به کلی از ادراک لطائف و رموز کلمات وارده از مشکات[2]  نبوّت و ولایت محروم و چه بسا تمامی آیات و روایات مأثوره[3] در عقاید را متشابه[4] پندارند.

اصولا بررسی ِ این مسأله که «مبانی فلسفه و سخنان نوشته شده در کتب حِکمی (فلسفی) مثل سخنان خواجه نصیرالدین طوسی و میرداماد و صدرالمتألهین رضوان الله علیهم که مشغولیت اصلیشان غواصی در معارف قرآن و بیانات أئمه اطهار علیهم السلام بوده است، آیا موافق کتاب و سنت هست یا نیست؟» حقّ کسی می باشد که هم در فهم مبانی اعتقادیه ی وارده از طریق نبوّت و رسالت راسخ و محقق شده باشد و هم اینکه مسلط بر مسائل علوم عقلیه شده باشد و بر این علوم احاطه ی کامل داشته باشد و بداند که در اصول عقائد فقط نصوص کتاب مجید و روایات متواتره و ادله و براهین عقلیه حجّت[5]  است. بنابراین دیدن چند مسأله فلسفی بدون ارشاد استاد فنّ ، برای ورود در این میدان و این وادی، کافی نیست. به همین دلیل در نوشته های اشخاص غیروارد، گفته هایی به حکمای اسلامی نسبت داده شده است که هیچ فیلسوفی به آن معتقد نیست و چه بسا به اشخاص متقی و رویگردان از دنیا نسبت زندیق شدن و کفر و رویگردانی از طریقه ی کتاب و سنت داده اند! درحالیکه این نسبت غلط و بی جا و صرف تهمت است.

بلکه می توان گفت ورود این قبیل اشخاص در مسائل پیچیده ی اعتقادی عقلاً و شرعاً ممنوع بوده و مداخله ی غیروارد در این قبیل از مسائل سختِ مربوط به امور اعتقادیه، رویگردانی از طریقه ی اهلبیت علیهم السلام است. [6]  




کتاب «هستی از نظر فلسفه و عرفان»

نوشته فیلسوف بزرگ عصر سیدجلال الدین آشتیانی رضوان الله علیه





[1] به زبان محاوره ای امروز یعنی «تک و توک»

[2] چراغ فروزان – اشاره به آیه شریفه نور (آیه 33 سوره مبارکه نور)

[3] مأثور: آنچه امامان معصوم علیهم السلام برای ما به یادگار گذاشته اند.

[4] متشابه در مقابل محکم. خداوند حکیم درباره قرآن کریم میفرماید (ترجمه به مضمون) «برخی آیات  قرآن از محکمات اند که اینها «امّ الکتاب» اند (و باید آیات دیگر را برای فهم دقیق و صحیح به اینها ارجاع داد) و بعضی دیگر از آیات قرآن از متشابهات اند (که مضمون شان ممکن است انسان را به اشتباه بیندازد و اینها را باید به محکمات ارجاع داد) آنانکه در قلب شان مریضی و انحراف (زیغ) است، این آیات متشابه را دستمایه قرار میدهند و از اینها تبعیت می کنند تا فتنه ایجاد کنند ...» (آیه 7 سوره مبارکه آل عمران)

[5] دلیل مورد قبول ِ خداوند متعالی

[6] چرا که بسیاری از مواقع ائمه معصوم علیهم السلام برای برخی از شاگردانشان مسائل معرفتی خاصی را بیان می کردند و به آنها امر می فرمودند که این سخنان را به عنوان «اسرار اهلبیت» در سینه شان حفظ کنند و برای هیچکس بازگو نکنند. وگرنه رحمت خدا از ایشان دور می شود.  از سوی دیگر بسیاری اوقات طیف دیگری از شاگردانشان را از ورود به برخی موضوعات اعتقادی پیچیده منع فرموده و به ایشان امر میکردند که تفکر و سخن گفتن در این موضوع را به اهلش واگذار کنند. با گردش در میان روایات، بسیاری از نمونه های این دو نوع برخورد حضرات معصومین یافت می شود. دلیل این تفاوت رفتار امامان نسبت به شاگردانشان این بود که برخی را از نظر ظرفیت عقلی و ایمانی در درجه ای میافتند که لازم بود ارتقاء معرفتی پیدا کنند و از دیگر سو برخی دیگر را به لحاظ محدودیت توان عقلی شان، از ورود و تأمل در برخی مسائل منع می فرمودند.

ملااحمدی
۲۰ شهریور ۹۳ ، ۱۶:۳۹

« پس آن گاه که دیدم زمانه با من سر دشمنی دارد و به پرورش کم ارزشان و جاهلان مشغول است، و روز به روز شعله های آتش جهالت و گمراهی برافروخته تر و بدحالی و نامردی فراگیرتر می شود، ناچار روی از فرزندان دنیا برتافتم... 

و از دنیای خمود و جُمود و ناسپاسی به گوشه ای پناه بردم و در انزوای گمنامی وشکسته حالی به گوشه ای خزیدم...

نه درسی گفتم و نه کتابی نوشتم. زیرا اظهار نظر و تصرف در علوم و فنون و القای درس و رفع اشکالات و شبهات و... نیازمند تصفیه ی روح و اندیشه و تهذیب خیال از نابسامانی و اختلال، پایداری اوضاع و احوال و آسایش خاطر از کدورت و ملال است و با این همه رنج و ملالی که گوش می شنود و چشم می بیند، چگونه چنین فراغتی ممکن است؟!....

ناچار از اختلاط و همراهی با مردم دل کندم و از انس با آنان مأیوس شدم و نسبت به انکار و اقرارشان و عزت و اهانتشان بی اعتنا شدم. 



آن گاه روی فطرت به سوی سبب سازِ حقیقی نموده و با تمام وجودم در بارگاه قدسش به تضرع و زاری برخاستم و مدتی طولانی بر این حال گذرانده ام...

سرانجام در اثر طول مجاهدت و کثرت ریاضت ، نور الهی در درون جانم تابیدن گرفت و قلبم از شعله ی شهود مشتعل گشت؛ پس انوار ملکوتی بر وجودم افاضه شد و الطاف الهیه شامل حالم گردید. در پی آن، به اسراری دست یافتم که در گذشته نمی دانستم و رمزهایی برایم کشف شد که به آن گونه از طریق عقل و برهان نیافته بودم و هرچه از اسرار الهی و حقایق ربوبی و ودیعه های عرشی و رمز راز صمدی را با کمک عقل و برهان می دانستم، با شهود و عیان روشن تر یافتم...

اینجا بود که عقلم آرام گرفت و به آرامش رسیدم و نسیم انوار حق، صبح و عصر و شب و روز بر آن وزید و آنچنان به حق نزدیک شد که همواره با او به مناجات نشست... »


الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة  /  ج 1  / ص 34-35

ملااحمدی
۰۵ تیر ۹۳ ، ۱۱:۵۷