تاریک و روشن

1.       ما آدم ها در برخی موقعیت های زندگی به چالش کشیده میشویم!

از جمله ی این چالش ها ، دو راهی هایی است که برگزیدن ِ یکی از دو راه ، از انتخاب های عادی و روزمره سخت تر است ؛ سختی ایکه میتواند به دلیل «ندانستن» باشد؛ گاهی ندانستن اینکه بر اساس چه ملاکی باید انتخاب کرد ، گاه ندانستن آخر خط هریک از دو مسیر ، گاه ندانستن راهی که قرار است با هر یک از دو مسیر طی شود ، و گاهی هم ندانستن تبعات احتمالی هریک از دو گزینه ؛ این سختی ، دلیل دیگری هم میتواند داشته باشد: «ترس» ! ترس زمانی انتخاب را مشکل میکند که دیگر ندانستن مانع نیست؛ یعنی میدانیم که بر اساس چه ملاکی کدام گزینه را به چه دلیل باید انتخاب کنیم و آخر مسیر هم چه خواهد شد ؛ اما ترس از تبعات احتمالی این انتخاب ِ صحیح را داریم. تبعاتی که ممکن است به ما ضرر بزند.

 

2.       انتخاب ، یعنی آنچه تمام حقیقت ما آدم ها را شکل میدهد!...

حقیقت انسان را «روح الهی» او شکل میدهد ؛ این روح که به مثابه ی یک امانت در اختیار او گذاشته شده ، فقط در یک صورت است که صحیح و سالم (بدون اینکه به آن ظلم شده باشد) به صاحبش بازگردانده میشود ؛ و آن اینکه انسان با انتخاب هایش مسیری را طی کند که وی را تا آنجا که ممکن است ، به مقام خلیفة اللهی و مظهریّت اسماء الهی نزدیک میکند. انسانی که بتواند در دوراهی های زندگی اش از «علم» و «شجاعت» کافی برای انتخاب برخوردار باشد ، در نهایت چنان میشود که مورد خطاب «إرجعی إلی ربّک» قرار میگیرد تا اینکه با عرضه کردن امانت به صاحبش «فانی» در او شود ....

 

3.       اندوخته های پیشین ِ ما ، تمام ظرفیت مان برای انتخاب را میسازند...

انتخاب ما آدم ها ، براساس آن چیزهائی است که قبلا اندوخته ایم. اندوخته هایی از جنس علم و قدرت ؛ علمی که با تحلیل و تأمل و تفکر عقلی و مهمتر ، با تهذیب و پاکسازی روح حاصل میشود ؛ و قدرتی که از ایمان ِ قلب سرچشمه میگیرد. ما آدم ها وقتی میخواهیم انتخاب کنیم ، در یک فعالیت ِ درونی ، هر آنچه که قبلا اندوخته ایم را وسط گود میریزیم و سعی میکنیم از همه ی ظرفیت هایمان برای انتخاب صحیح بهره ببریم. اینجا ، آنان که از ابتدای زندگی تا این لحظه توانسته اند اندوخته های واقعی تر ، محکم تر ، اساسی تر ، دقیق تر و نورانی تری را کسب کنند، آنها انتخاب شان بسیار نزدیک تر است به واقعیت های انسان سازی که در مسیر خلیفة اللهی قرارشان میدهد.

 

4.       مسیر ِ تا اینجای ما ، مسیر ِ آینده مان را تعیین میکند!

پس در انتخاب ها ، موقعیت ِ همان لحظه ی ما آدم ها مهم نیست. مهم آن مسیری است که قبلا تا سر ِ این دو راهی پشت سر گذاشته ایم. در واقع وقتی در دوراهی قرار میگیریم ، در این لحظه و موقعیت نیست که انتخاب میکنیم! بلکه انتخاب مان وابسته به مسیری است که تا اینجا طی کرده ایم. هراندازه که توانسته باشیم این مسیر را بهتر و دقیق تر و واقعی تر طی کنیم ، انتخاب مان هم چنین است. یعنی در واقع ، انتخاب های گذشته مان هستند که انتخاب حالا را تعیین میکنند.

 

5.       سختی ِ انتخاب ، به دلیل ظلمت ِ مسیری است که تا اینجا طی کرده ایم!

علم نور است ، ایمان هم نور است ؛ پس اینکه نمیدانیم برچه اساس باید انتخاب کنیم ، اینکه نمیدانیم تبعات هر یک از دو انتخاب چه خواهد بود ، اینکه ندانیم آخر خط هر یک از دو مسیر چیست ، اینکه ترس داشته باشیم از ضررهای ممکن ، اینها همه به خاطر اینست که مسیر ِ تا اینجا به خوبی روشن نبوده و حالا به نقطه ای تاریک رسیده ایم ؛ و این تاریکی آنقدر هست که انتخاب برایمان مشکل شده است. یعنی سختی ِ این انتخاب و تردید در انتخاب ، بیش از آنکه به سختی ِ «امتحان» مربوط باشد ، به ظلمت ِ انتخاب های پیشین و مسیر ِ تا اکنون مربوط است. و ما ، از هر نقطه ای که آغاز کنیم به انتخاب های نورانی ، مسیر ِ از آن به بعد هم روشن میشود و انتخاب های بعدی آسان تر...

 

6.       هیچ گاه از امتحان سخت در امان نیستیم!

«أ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لاَ یُفْتَنُون» آیا مردم خیال کرده اند همینکه گفتند ایمان آوردیم ، به حال خود رها میشوند و به امتحان سخت برای سنجش ایمان مبتلا نمیشوند؟!... (عنکبوت ؛ 2) انسان ، در زندگی ، هر سبک و روشی را که برگزیند ، به هر حال یک مسیر را دارد طی میکند. نهایت ِ مسیر ایمان ، خلیفة اللهی است. و خاصیت این مسیر ، امتحان های سخت است. البته امتحان میتواند در مواردی «شرائطی سخت» باشد که دو راهی ِ این موارد ، «صبر با رضایت» یا رفتاری خلاف این است. و ما باید از بین این دو ، مسیر ِ گذر از این شرائط را انتخاب کنیم. بنابراین ، ما هیچ گاه از امتحان سخت در امان نیستیم و پس از هر امتحان ، به اقتضای ظرفیت وجودی مان ، باید درگیر امتحانی دیگر باشیم. چه متوجه این امتحان های متوالی باشیم و چه نباشیم!...

 

7.       مسیر ، همیشه روشن است!

«وَ الَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا» و آنانکه در راه ما تلاش ِ سخت داشته باشند ، ما قطعاً به مسیر خودمان هدایت شان میکنیم (عنکبوت ؛ 69) اگر بنا داشته باشیم مسیر خلیفة اللهی را طی کنیم و قدم قدم به آن سو حرکت کنیم که مورد خطاب «فادحُلی فی عبادی ؛ و ادخلی جنّتی» قرار بگیریم ، باید در حد توان تلاش مان را برای انتخاب های درست و طی مسیر بکنیم ؛ در این صورت ، علم و قدرت انتخاب صحیح در دو راهی های سخت زندگی را هم خودشان عطا میکنند...

مطالب مرتبط:

حجت

طبیعت انسان
دین‌داری مصلحت جویانه
تصمیم منطقی کدام است؟